چگونه بهترین تکنیک ارزیابی ریسک را انتخاب کنیم؟

بازدیدها: 1791
هدف این مقاله
بیش از 100 تکنیک ارزیابی ریسک داریم که هر کدام برای ارزیابی ریسک فعالیت یا منظور خاصی توسعه داده شده است حالا ما باید چگونه بهترین تکنیک ارزیابی ریسک را متناسب با نیاز شرکت مان انتخاب کنیم؟ اصلا با توجه به زمینه کاری مان کدام تکنیک را بیشتر، عمیق تر و بهتر یاد بگیریم؟
از کجا بفهمیم این مقاله به درد شما خواهد خورد؟
برای اینکه وقت شما تلف نشود من در ابتدای این مقاله چند سئوال می پرسم اگر جواب این سئوالات را 100 درصد بلدید که وقت تان را با این مقاله تلف نکنید:
1- برای شناسایی مخاطرات فرآیندی، بهترین تکنیک کدام مورد است ؟
الف- HAZID
ب- HAZOP
ج- FMEA
د- هر سه باید استفاده شود.
2- برای پاسخ به این سئوال که آیا ریسک زندگی در مجاورت یک لوله گاز پر فشار قابل قبول است یا خیر، از کدام تکنیک ارزیابی ریسک باید استفاده کنیم؟
الف- JSA
ب- QRA
ج- FMEA
د– ارزیابی پیامد
3- برای شناسایی دلایل خرابی یک تجهیز کدام تکنیک ارزیابی ریسک توصیه می شود؟
الف- FMEA
ب– BowTie
ج- FTA
د- ETA
4- برای تعیین حریم ایمن یک ایستگاه تقلیل فشار گاز از کدام تکنیک می توان استفاده کرد؟
الف- ارزیابی پیامد
ب- QRA
ج– هازوپ
د- الف و ب
5- برای شناسایی خطرات بهداشتی که یک اپراتور را تهدید می کند کدام روش توصیه شده است؟
الف- JSA
ب- FMEA
ج- JHA
د- همه موارد
6- برای شناسایی خطای انسانی موثر بر ایمنی تجهیز از کدام روش ارزیابی ریسک استفاده می شود؟
الف- JSA
ب- JHA
ج– FMEA
د- HEART
7- کدام تکنیک ارزیابی ریسک برای خطوط لوله گاز پر فشار مناسب تر است؟
الف- FMEA
ب- KENT
ج- SME
د- HAZID
8- برای تهیه طرح اقدام در شرایط اضطراری در صنعت نفت از کدام تکنیک کمک گرفته می شود؟
الف- QRA
ب- JSA
ج- HAZOP
د- ارزیابی پیامد
دستورالعمل ساده برای انتخاب روش
در این دستورالعمل ساده خیال شما را راحت می کنم که برای چه موقعیتی از چه تکنیکی بهتر است استفاده کنید.
1. فردی یا غیر فردی؟
اول مشخص کنید که هدف از انجام مطالعه ارزیابی ریسک چیست؟ فردی یا غیر فردی؟
فردی:
– آیا هدف این است که شما مخاطراتی که فرد را تهدید می کند به دست آورید؟ بله
فردی- شاغل:
– آیا فرد مورد نظر شاغل است و به واسطه خطرات شغلی تهدید می شود؟
اگر پاسخ سئوال بالا مثبت است روش انتخابی JSA برای مخاطرات ایمنی و JHA هم برای مخاطرات ایمنی و هم مخاطرات بهداشتی است.
تکنیک های اختصاصی برای ارزیابی خطای انسانی: از تکنیک هایی چون HEART برای شناسایی خطاهای انسانی موثر در کار می توان استفاده کرد.
فردی– غیر شاغل:
– اگر ریسک فردی برای افراد غیر شاغل مد نظر است:
JSA: برای یافتن ریسک ناشی از فعالیت فرد هم از نظر رفتار و هم از نظر شرایط محل فعالیت
تکنیک های اختصاصی مثل FRAM: برای یافتن ریسک آتش در محل زندگی مثلا ارزیابی ریسک حریق در برج محل زندگی، هتل و …
2. اگر ریسک غیر فردی مد نظر است تجهیز یا فرآیند؟
تجهیز:
اگر ارزیابی ریسک غیر فردی مد نظر است مشخص کنید که می خواهید ریسک تجهیز را به دست آورید یا ریسک یک فرآیند را.
ارزیابی ریسک تجهیز:
ّFMEA: در ارزیابی ریسک تجهیز اگر هدف یافتن احتمال خرابی تجهیز و تاثیر این خرابی بر ایمنی است می توان از تکنیک FMEA استفاده کرد البته تکنیک هایی چون FTA، ETA و Bow Tie هم در این هدف می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
تکنیک های اختصاصی KENT و SME: اگر تجهیز مورد نظر خط لوله است برای آن می توانید از تکنیک های اختصاصی استفاده کنید:
KENT: روش اختصاصی برای اغلب لوله ها چه پر فشار چه کم فشار
SME: روش اختصاصی برای لوله های گاز پر فشار بومی شده برای ایران
3. ارزیابی ریسک فرآیند با هدف پیشگیری یا کنترل پیامد؟
فرآیند- با هدف پیشگیری از وقوع حادثه:
اگر هدف شما از ارزیابی ریسک، شناسایی مخاطرات فرآیندی است در واقع می خواهید از وقوع حوادث فرآیندی ( آتش، انفجار و سمیت) پیشگیری کنید دو تکنیک HAZOP و HAZID بیشترین کاربرد را برای شما خواهد داشت:
HAZOP: وقتی می خواهید مخاطراتی که خود فرآیند را از درون فرآیند تهدید می کنند پیدا کنید و تمرکزتان روی یافتن عوامل ایجاد انحراف در شرایط عملیاتی استاندارد فرآیند است هازوپ گزینه مناسبی است.
HAZID: زمانی که می خواهید خطراتی که یک تجهیز فرآیندی را از بیرون فرآیند تهدید می کند را ارزیابی کنید مثلا اثر برخورد بیل مکانیکی، یا سیل و زلزله و … بهترین انتخاب روش هازید است.
فرآیند- با هدف کنترل پیامد حوادث:
تکنیک ارزیابی پیامد: اگر هدف مطالعه صرفا تعیین پیامد حوادث باشد می توانیم از تکنیک ارزیابی پیامد استفاده کنیم مثلا وقتی می خواهیم طرح اقدام در شرایط اضطراری را تنظیم کنیم.
ارزیابی کمی ریسک یا QRA: زمانی که می خواهیم ریسک کمی یک فعالیت فرآیندی را مشخص کنیم مثلا می خواهیم ببینیم زندگی در شهر عسلویه آیا منطقی است یا خیر باید ریسک کمی را محاسبه کنیم.
پیش از ادامه این بحث ...
در ادامه می خواهم مطالب بسیار کاربردی مربوط به ارزیابی ریسک را به صورت مختصر تقدیم شما کنم قبل از اینکه لینک مطلب بعدی را در انتهای این صفحه کلیک کنید لطفا در خود آزمایی زیر خودتان را محک بزنی
خود آزمایی
1- این روش یک روش آنالیز ایمنی شغلی بعنوان روش پیشگیرانه از شناسایی خطرات شغلی میباشد.
الف-HAZOP
ب-FMEA
ج-JSA
د-PHA
2– کدام گزینه جزو خروجی های روش Kent نمی باشد؟
الف- عدد نهایی ریسک نسبی
ب- اولویت بندی و ارزشیابی ریسک ها
ج- اقدامات اصلاحی
د- شاخص طراحی
3- کدام یک از موارد زیر در مورد روش کنت مولبائر صحیح است؟
الف- منحصر به فرد در شناسایی رفتار ناایمن
ب- روشی پرهزینه است
ج- در راستای حمایت از تخصیص منابع می باشد
د- روشی است جامع که ریسک را تعدیل می کند
4- بهترین زمان به کارگیری HAZOP کدام فاز است؟
الف. طراحی
ب. ساخت
ج. بهره برداری
د. همه موارد
تست های فوق از فصل اول بسته آموزشی تکنیک های ارزیابی ریسک انتخاب شده است. در صورت علاقمندی به آموزش کامل روی تصویر زیر کلیک کنید.
مقاله بعدی ( روی تصویر زیر کلیک فرمایید)
نظرتون درباره این مقاله چیه؟ ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم. توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.