برنامه‌ریزی جهت کار در فضاهای بسته
بازدیدها: 86
کار در فضاهاي بسته نیازمند انجام مراحل هشتگانه‌اي است که با اجراي دقیق آنها میتوان اطمینان پیدا کرد که فرد یا افراد به طور ایمن وارد فضاي بسته شده و پس از انجام کار به سلامت از درون فضا خارج می شوند. این مراحل عبارتند از:
- شناسایی فضاهاي بسته‌اي که کار در آنها نیازمند اخذ مجوز ورود است
- شناسایی خطرات موجود در این فضاها
- تصمیم‌گیري و برنامه‌ریزي براي ایمن‌سازي فضایی که افراد به درون آن وارد خواهند شد.
- حذف یا کنترل خطرات موجود در فضاي بسته
- برقراري و اجراي دستورالعمل‌هاي دقیق ورود به درون فضاي بسته
- آموزش کارگران در مورد نحوه ورود ایمن به درون فضاي بسته
- حصول اطمینان از آگاهی کارگران از وظایف و مسئولیت‌هاي خود
- برنامه‌ریزي براي واکنش در شرایط اضطراري
زمانی که نتوان ریسک ناشی از تماس کارگران با خطرات موجود در فضاي بسته را با استفاده از روشهاي کنترلی دیگر به حداقل ممکن رساند، میتوان از وسایل حفاظت فردي مانند کلاه ایمنی، عینک، دستکش، چکمه و پوتین، ماسک‌هاي تنفسی و لباس‌هاي کار ویژه استفاده کرد. بهترین راه براي کنترل خطرات در فضاهاي بسته استفاده از روشهاي کنترلی قويتري مانند حذف خطر، جایگزینی، محدود کردن خطر و برخی دیگر از روشهاي کنترل مهندسی مانند سیستم‌هاي تهویه است.
تأثیر استفاده از وسایل حفاظت فردي تنها زمانی چشمگیر خواهد بود که همزمان و در کنار روشهاي کنترلی دیگر به کار روند. با این حال در برخی از موارد تنها گزینه ي موجود استفاده از وسایل حفاظت فردي است. براي نمونه، در صورتی که غلظت آلاینده هاي موجود در هواي درون فضاي بسته بالا بوده و نتوان آن را با استفاده از سیستم هاي تهویه به شرایط مطلوب کاري رساندباید حتماً از ماسک هاي تنفسی تأمین کننده ي هوا استفاده شود.
نکات استفاده از وسایل حفاظت فردي
در هنگام استفاده از وسایل حفاظت فردي باید به نکات زیر توجه نمود:
- وسایل حفاظت فردي مورد نیازي که بر اساس ارزیابی ریسک کار در فضاي بسته مشخص شده است، مورد استفاده قرار گیرد.
- وسایل حفاظت فردي مورد استفاده مطابق با استانداردهاي ملی و داراي بهترین کیفیت باشد. هر چقدر وسایل حفاظت فردي انتخاب شده راحت‌تر باشند، تمایل کارگران به استفاده از آنها نیز بیشتر خواهد بود.
- افرادي که باید وسایل حفاظت فردي را براي کار در فضاي بسته بپوشند باید در مورد لزوم استفاده از این وسایل و نحوه استفاده صحیح از آنها آموزش ببینند.
نکات انتخاب وسیله حفاظت تنفسی
در انتخاب وسیله حفاظت تنفسی باید به نکات زیر توجه داشت:
ماسک‌هاي تصفیه کننده هوا هیچگونه حفاظتی در برابر غلظت کم اکسیژن در هواي درون فضاي بسته براي کارگر ایجاد نمی‌کنند. با این حال می‌توانند آلاینده‌هاي هوا را جذب کرده و مانع از ورود آنها به سیستم تنفسی شوند. در صورتی که اتمسفر درون فضاي بسته حاوي ذرات گرد و غبار، فیوم یا میست باشد، ماسک‌هاي تنفسی باید مجهز به فیلترهاي تصفیه کننده ذرات باشند. همچنین براي حفاظت در برابر گازها و بخارات، ماسک‌ها باید مجهز به فیلترها و کارتریج‌هاي شیمیایی باشند.
غلظت آلاینده بیش از ده برابر حد پیشنهادی
زمانی که غلظت آلاینده بیش از ده برابر حد پیشنهاد شده تماس شغلی باشد، بهتر است از ماسک‌هاي تصفیه‌کننده فشار منفی استفاده نشود. براي تصمیم‌گیري در این مورد باید اتمسفر درون فضاي بسته مورد اندازه‌گیري قرار گیرد.
ماسک‌هاي تنفسی تأمین‌کننده هوا
استفاده از ماسک‌هاي تنفسی تأمین‌کننده هوا علاوه بر جلوگیري از تماس با غلظت‌هاي بالاي آلاینده‌هاي گازي و ذره‌اي، از کارگر در برابر دماهاي بسیار بالا و بسیار پایین نیز محافظت می‌کند. زیرا هواي تأمین شده از این ماسک‌ها خنک می‌باشد. براي جلوگیري از عوارض مربوط به کاهش غلظت اکسیژن در اتمسفر فضاهاي بسته میتوان از ماسک‌هاي شلنگدار همراه با کپسول‌هاي کوچک هواي فشرده براي شرایط اضطراري استفاده کرد.
افراد مجاز براي کار در داخل فضاهاي بسته
افراد مجاز براي کار در داخل فضاهاي بسته پیش از عهده‌دار شدن این کار، در آزمایش‌هاي پزشکی شرکت کرده و گواهینامه سلامت جسمانی دریافت کنند. با توجه به شرایط ویژه ي کار در فضاهاي بسته پارامترهاي سلامت جسمانی از قبیل سلامت سیستم تنفسی و آزمایش حجم‌هاي ریوي، سلامت سیستم شنوایی، توان جسمانی مطلوب، سلامت بینایی، عدم حساسیت به مواد شیمیایی، سلامت سیستم قلبی عروقی، فقدان برخی بیماري‌هاي عصبی مانند صرع و … مورد توجه ویژه‌اي در پایش فردي قرار گرفته و افرادي که حایز شرایط جسمی فوق نگردند، مجاز به کار در فضاهاي بسته نخواهند بود.
آزمایش کیفیت هوا
پایش و اندازه‌گیري کیفیت هواي فضاي بسته متناسب با خطرات شناسایی شده و ریسک‌هاي ارزیابی شده باید انجام پذیرد. براي نمونه، اگر بررسی‌ها نشان دهد که فضاي بسته مورد بررسی حاوي فاضلاب است (یا قبلاً حاوي فاضلاب بوده است) یا جدار درونی فضاي بسته زنگ زده است، نوع آزمایش و پایش هوا باید متناسب با این آلاینده‌ها و وضعیت موجود آن باشد. آزمایش و اندازه‌گیري کیفیت هواي فضاي بسته می‌تواند با اهداف مختلفی انجام شود. گاهی اوقات پایش هوا به منظور شناسایی نوع خطر در فضاي بسته است. در برخی موارد نیز هدف از آزمایش کیفیت هوا، اطمینان از حفظ شرایط ایمن در اتمسفر فضاي بسته است.
آزمایش کیفیت هوا برای برآورد سطح ریسک
اندازه‌گیري پارامترهاي کیفیت هواي فضاهاي بسته معمولاً در فرآیند ارزیابی ریسک و به منظور برآورد سطح ریسک انجام می‌پذیرد. با این حال زمانی که ارزیابی ریسک فضاي بسته با اتکا به دانش و تجربه ارزیاب‌ها صورت گرفته باشد، بهتر است پایش هواي درون فضاي بسته به عنوان یک ابزار کنترلی براي کنترل اوضاع و تایید شرایط مورد انتظار مورد استفاده قرار گیرد.
سنجش میزان غلظت اکسیژن و نیز قابلیت اشتعال اتمسفر فضاي بسته از مهم ترین پارامترهایی هستند که در پایش هواي محیط کار باید انجام گیرند. در صورتی که آلاینده خاص دیگري نیز در اتمسفر فضاي بسته وجود داشته باشد، سنجش مقادیر آن آلاینده نیز در برنامه پایش قرار خواهد گرفت.
نوع آلاینده فضای بسته
انتخاب نقطه‌اي از فضاي بسته که سنجش در آن انجام می‌شود به نوع آلاینده بستگی دارد. آلاینده‌ها بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی خود در محل‌هاي مختلفی از فضاي بسته تجمع خواهند کرد. برخی از آلاینده‌ها از هوا چگالتر بوده و تمایل به ته‌نشینی در قسمت‌هاي پایینی دارند و برخی دیگر سبکتر از هوا بوده و به قسمت‌هاي بالایی فضاي بسته صعود خواهند کرد. البته برخی از آلاینده‌ها نیز چگالی نزدیک به چگالی هوا دارند.
استفاده از ابزارهاي قرائت مستقیم
براي سنجش هواي فضاهاي بسته از ابزارهاي قرائت مستقیم استفاده می‌شود. این ابزارها باید توسط فرد آموزش دیده و با صلاحیت استفاده شده و در فواصل زمانی معین کالیبره شوند. شرکت‌هاي فروشنده این ابزارها ملزم به ارایه آموزش نحوهي کاربرد و نگهداري آنها هستند.
در مقاله زیر به نکاتی که قبل از ورود به فضای بسته باید رعایت شود پرداخته شده است.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.